Khi nào gọi người phạm tội là bị can? Khi nào gọi bị cáo?
Câu hỏi: Trong quá trình giải quyết một vụ án hình sự, tôi thấy có lúc người phạm tội được gọi là bị can, có lúc thì được gọi là bị cáo. Xin hỏi, người phạm tội khi nào thì bị gọi là bị can? và khi nào thì bị gọi là bị cáo?
Về vấn đề này, Thư Ký Pháp Lý có ý kiến như sau:
Theo quy định của pháp luật về tố tụng hình sự thì “bị can” và “bị cáo” là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau. Tương ứng với từng giai đoạn giải quyết một vụ án hình sự mà một người có thể được gọi là “bị can” hoặc bị gọi là “bị cáo”, trong đó:
(1) Bị can là đối tượng bị khởi tố về hình sự. Bị can ở đây có thể là cá nhân hoặc pháp nhân. Bị can có quyền và nghĩa vụ nhất định theo quy định tại Điều 60, BLTTHS năm 2015.
Đối tượng bị gọi là bị can sau khi bị Cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố bị can. (Thường thì sau khi ban hành Quyết định khởi tố vụ án hình sự thì Cơ quan điều tra sẽ ra Quyết định khởi tố bị can. Tuy nhiên, trong những trường hợp nhất định chưa tìm ra nghi phạm hoặc chưa đủ chứng cứ để khởi tố bị can, thì cơ quan điều tra sẽ ra Quyết định khởi tố bị can sau)
Đối tượng sẽ bị gọi là bị can cho đến trước khi Tòa án ban hành quyết định đưa vụ án ra xét xử.
(2) Bị cáo là đối tượng đã bị Tòa án quyết định đưa ra xét xử. Cũng giống như bị can thì bị cáo có thể là cá nhân hoặc cũng có thể là pháp nhân. Quyền và nghĩa vụ của bị can thực hiện theo Điều 61 BLTTHS năm 2015.
Như vậy, các đối tượng sẽ bị gọi là bị cáo sau khi Tòa án ban hành quyết định đưa vụ án ra xét xử (trước khi có quyết định này thì đối tượng vẫn được gọi là bị can).