Diễn biến cuộc tiến công chiến lược Đông xuân 1953 – 1954

Cuối tháng 9/1953, Bộ Chính trị Ban chấp hành Trung ương Đảng họp ở Việt Bắc để bàn về kế hoạch quân sự trong đông xuân 1953 – 1954.

Nắm vững nhiệm vụ tiêu diệt địch là chính, phương hướng chiến lược của ta là: “Tập trung lực lượng, mở những cuộc tiến công vào những hướng quan trọng về chiến lược mà địch tương đối yếu, nhằm tiêu diệt một bộ phận sinh lực địch, giải phóng đất đai, đồng thời buộc chúng phải bị động phân tán lực lượng đối phó với ta trên những địa bàn xung yếu mà chúng không thể bỏ, do phải phân tán lực lượng mà tạo ra cho ta những điều kiện thuận lợi mới tiêu diệt thêm từng bộ phận sinh lực của chúng”. Phương châm của ta trong xuân 1953 – 1954 là tích cực, chủ động, cơ động, linh hoạt, đánh ăn chắc, tiến ăn chắc.

Thực hiện quyết định của Bộ chính trị, trong đông xuân 1953 – 1954, quân ta đã mở một loạt chiến dịch tiến công địch ở hầu khắp các chiến trường Đông Dương.

Giữa tháng 11/1953 bộ đội chủ lực tiến quân theo hướng Tây Bắc, Trung Lào, lập tức Nava cho 6 tiểu đoàn Âu Phi tinh nhuệ nhaỷ dù xuống Điện Biên Phủ nhằm bảo vệ Tây Bắc Thượng Lào, phá cuộc tiến công của ta.

Ngày 3/12/1953 Nava quyết định xây dựng Điện Biên Phủ thành một tập đoàn cứ điểm mạnh, chấp nhận giao chiến với chủ lực của ta ở đây. Như vậy Điện Biên Phủ trở thành trung tâm của kế hoạch Nava.

Ngày 10/12/1953, một bộ phận quân chủ lực của ta tiến công địch ở thị xã Lai Châu, loại khỏi vòng chiến đấu 24 đại đội địch, giải phóng Lai Châu, uy hiếp Điện Biên Phủ buộc Nava phải điều 6 tiểu đoàn cơ động từ đồng bằng Bắc Bộ lên ĐIện Biên Phủ. Như vậy, Điện Biên Phủ trở thành nơi tập trung binh lực thứ hai sau đồng bằng Bắc Bộ.

Đầu tháng 12/1953, liên quân Lào – Việt mở cuộc tiến công địch ở Trung Lào, tiêu diệt trên 3 tiểu đoàn Âu – Phi, giải phóng 4 vạn km2 và thị xã Thà Khẹt, bao vây uy hiếp Xavanakhét và căn cứ Xê nô. Nava buộc phải tăng cường lực lượng cho Xênô và Xê nô trở thành nơi tập trung binh lực thứ ba của Pháp.

Cuối tháng 1/1954, liên quân Lào – Việt tiến công địch ở Thượng Lào, giải phóng thị xã Nậm Hu, toàn tỉnh Phongxalì. Căn cứ kháng chiến của nhân dân Lào được mở rộng thêm gần 1vanj km2. Nava vôi dùng đường hàng không đưa quân từ đồng bằng Bắc Bộ tăng cường cho Luôngphabăng và Mường Sài. Luông pha băn và Mường Sài trở thành nơi tập trung binh lực thứ tư của Pháp.

Đầu tháng 2 năm 1954, quân ta tiến công địch ở Bắc Tây Nguyên, loại khỏi vòng chiến đấu 2000 địch, giải phóng toàn tỉnh Kon Tum, một vùng rộng lớn với 20 vạn dân, bao vây uy hiếp Plâyku. Pháp buộc phải bỏ dở cuộc tiến công Tuy Hòa ( Phú Yên) để tăng cường lực lượng cho Plâyku trở thành nơi tập trung binh lực thứ năm của Pháp.

Phối hợp với mặt trận chính, ở vùng sau lưng địch phong trào chiến tranh du kích phát triển mạnh.

Cuộc tiến công chiến lược trong đông xuân 1953 – 1954 đã làm cho kế hoạch tập trung quân của địch bước đầu bị thất bại. Chúng không thực hiện được âm mưu xây dựng khối quân cơ động mạnh giành lại ưu thế chủ động. Trái lại, chúng buộc phải phân tán lực lượng đi khắp nơi, liên tiếp bị tiêu diệt từng bộ phận. Địch không làm tiêu hao, tiêu diệt được lực lượng chủ lực của ta, trái lại chủ lực ta chiến thắng liên tiếp, khu căn cứ du kích của ta ngày càng được mở rộng.

Thắng lợi trong đông xuân 1953 – 1954 đã chuẩn bị về vật chất và tinh thần cho quân và dân ta mở cuộc tiến công quyết định vào Điện Biên Phủ.