Chỉ dẫn địa lý là gì? Các đặc điểm phân biệt của Chỉ dẫn địa lý.

1. Định nghĩa chỉ dẫn địa lý:

Chỉ dẫn địa lý là dấu hiệu dùng để chỉ sản phẩm có nguồn gốc từ khu vực, địa phương, vùng lãnh thổ hay quốc gia cụ thể theo Khoản 22 Điều 4 (Văn bản hợp nhất số 07/VBHN-VPQH Luật sở hữu trí tuệ 2005).

Theo đó, chỉ dẫn địa lý là một trong các đối tượng bảo hộ theo Luật sở hữu trí tuệ. Sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý thể hiện được danh tiếng, chất lượng, chất lượng đặc thù của sản phẩm đó. Người tiêu dùng sẽ dễ dàng nhận biết nguồn gốc của sản phẩm khi mang chỉ dẫn địa lý.

Ví dụ: Nước mắm “Phú Quốc”.

2. Đặc điểm của chỉ dẫn địa lý:

Theo Điều 79 (Văn bản hợp nhất số 07/VBHN-VPQH Luật sở hữu trí tuệ 2005) thì điều kiện bảo hộ chung của chỉ dẫn địa lý là:

– Sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý có nguồn gốc địa lý từ khu vực, địa phương, vùng lãnh thổ hoặc nước tương ứng với chỉ dẫn địa lý;

Theo đó, chỉ dẫn địa lý phải gắn với một khu vực địa phương, vùng lãnh thổ hoặc quốc gia cụ thể. Khu vực địa lý mang chỉ dẫn địa lý có ranh giới được xác định một cách chính xác bằng từ ngữ và bản đồ.

Các điều kiện địa lý liên quan đến chỉ dẫn địa lý là những yếu tố tự nhiên nhiên (khí hậu, địa hình, hệ sinh thái và các điều kiện tự nhiên khác) và yếu tố con người (kỹ năng, kỹ thuật của người sản xuất, quy trình sản xuất truyền thống của địa phương…) quyết định đến danh tiếng, chất lượng và đặc đính của sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý đó.

– Sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý có danh tiếng, chất lượng hoặc đặc tính chủ yếu do điều kiện địa lý của khu vực, địa phương, vùng lãnh thổ hoặc nước tương ứng với chỉ dẫn địa lý đó quyết định.

Danh tiếng của sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý do điều kiện địa lý quyết định, được xác định bằng mức độ tín nhiệm cũng như sự rộng rãi người tiêu dùng biết đến sản phẩm đó.

Chất lượng, đặc tính của sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý được xác định bằng một hoặc một số chỉ tiêu định tính, định lượng hoặc cảm quan về vật lý, hoá học, vi sinh và các chỉ tiêu đó phải có khả năng kiểm tra được bằng phương tiện kỹ thuật hoặc chuyên gia với phương pháp kiểm tra phù hợp.

Ngoài ra, theo Điều 80 (Văn bản hợp nhất số 07/VBHN-VPQH Luật sở hữu trí tuệ 2005) thì có các đối tượng không được bảo hộ với danh nghĩa chỉ dẫn địa lý, cụ thể:

– Tên gọi, chỉ dẫn đã trở thành tên gọi chung của hàng hóa theo nhận thức của người tiêu dùng có liên quan trên lãnh thổ Việt Nam;

– Chỉ dẫn địa lý của nước ngoài mà tại nước đó chỉ dẫn địa lý không được bảo hộ, đã bị chấm dứt bảo hộ hoặc không còn được sử dụng;

– Chỉ dẫn địa lý trùng hoặc tương tự với một nhãn hiệu đang được bảo hộ hoặc đã được nộp theo đơn đăng ký nhãn hiệu có ngày nộp đơn hoặc ngày ưu tiên sớm hơn, nếu việc sử dụng chỉ dẫn địa lý đó được thực hiện thì có khả năng gây nhầm lẫn về nguồn gốc thương mại của hàng hóa;

– Chỉ dẫn địa lý gây hiểu sai lệch cho người tiêu dùng về nguồn gốc địa lý thực của sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý đó.

3. Chủ sở hữu đối tượng sở hữu công nghiệp:

Theo Khoản 4 Điều 121 (Văn bản hợp nhất số 07/VBHN-VPQH Luật sở hữu trí tuệ 2005) thì chủ sở hữu chỉ dẫn địa lý của Việt Nam là Nhà nước. Nhà nước trao quyền sử dụng chỉ dẫn địa lý cho tổ chức, cá nhân tiến hành việc sản xuất sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý tại địa phương tương ứng và đưa sản phẩm đó ra thị trường. Nhà nước trực tiếp thực hiện quyền quản lý chỉ dẫn địa lý hoặc trao quyền quản lý chỉ dẫn địa lý cho tổ chức đại diện quyền lợi của tất cả các tổ chức, cá nhân được trao quyền sử dụng chỉ dẫn địa lý.

Theo đó, các tổ chức, cá nhân không có quyền sở hữu như đối với các đối tượng sở hữu công nghiệp khác mà chỉ có quyền tiến hành việc sản xuất sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý tại địa phương tương ứng và đưa sản phẩm đó ra thị trường khi được Nhà nước trao quyền. Nhà nước trực tiếp quản lý hoặc trao quyền quản lý chỉ dẫn địa lý tổ chức đại diện quyền lợi của tất cả các tổ chức, cá nhân được trao quyền sử dụng chỉ dẫn địa lý.

Khi các tổ chức, cá nhân được trao quyền sử dụng thì phải gắn chỉ dẫn địa lý được bảo hộ lên hàng hóa, bao bì hàng hóa, phương tiện kinh doanh, giấy tờ giao dịch trong hoạt động kinh doanh. Lưu thông, chào bán, quảng cáo nhằm để bán hàng hóa có mang chỉ dẫn địa lý được bảo hộ. Nhập khẩu hàng hóa có mang chỉ dẫn địa lý được bảo hộ.